Үзегезне алдарга ирек бирмәгез

Индивидуаль торак төзелеше вакытында мошенниклык, кызганычка каршы, бар һәм төрле формалар алырга мөмкин. Уяу булу һәм үзеңне һәм инвестицияләреңне яклау өчен нәрсәгә игътибар итәргә кирәклеген белү мөһим. Менә ИЖС каршындагы мошенниклыкның кайбер киң таралган төрләре һәм алардан ничек качарга кирәклеге турында киңәшләр:

1. Подрядчылар белән мошенниклык:

Лицензиясез подрядчылар: лицензиясез подрядчы белән эшләү – зур куркыныч тудырырга мөмкин. Аларның проектны тәмамлау өчен кирәкле күнекмәләре, иминиятләштерүләре яки финанс ресурслары булмаска мөмкин. Проблемалар булганда, сезгә аларны җаваплылыкка тарту кыен булачак.

Ничек качарга: подрядчы лицензиясен тиешле дәүләт органнарында һәрвакыт тикшерегез.  

Артык түбән бәяләр: мошенниклар еш кына клиентларны мөмкин булмаган түбән бәяләр белән кызыктыралар, ә аннары акча белән юкка чыгалар, яки сыйфатсыз материаллар кулланалар һәм начар эш башкаралар.

Ничек качарга: төрле подрядчылардан берничә смета алыгыз. Аларны чагыштырыгыз, әмма базар бәяләреннән шактый түбәнрәк бәяләр тәкъдим итүчеләр белән сак булыгыз.

Зур аванс таләп итү: артык зур аванс таләп итүче подрядчылар (мәсәлән, проектның гомуми бәясенең 30% тан артыгы) мошенниклар булырга мөмкин. Алар акча алырга һәм эшне башкармыйча юкка чыгарга мөмкин.

Ничек качарга: зур аванслар түләмәскә тырышыгыз. Эшләрне башкару этапларына бәйле түләүләр графигы турында фикер алышыгыз.

Материалларны алмаштыру: подрядчы кыйммәтле материалларны арзанрагына алмаштыра ала, ә аерманы үз кесәсенә сала ала.

Ничек качарга: шартнамәдә кулланыла торган барлык материалларны, аларның маркасын һәм характеристикаларын төгәл язып куегыз. Төзелеш барышын һәм файдаланыла торган материалларның туры килүен даими тикшерегез.

2. Җир белән мошенниклык:

Йөкләмәләр белән җир сату: мошенниклар йөкләмәләр салынган җир кишәрлекләрен (мәсәлән, залог, арест, сервитут) сатып алучыга хәбәр итмичә сата алалар.

Ничек качарга: сатып алыр алдыннан җир кишәрлегенең юридик чисталыгын җентекләп тикшерегез. Документларны тикшерү өчен юристка яки риэлторлык агентлыгына мөрәҗәгать итегез.

Төзелеш өчен билгеләнмәгән җирне сату: җир кишәрлегенең индивидуаль торак төзелеше (ИЖС) өчен билгеләнгәнлегенә һәм тиешле рөхсәтләргә ия булуына инаныгыз.

Ничек качарга: җиргә документларны тикшерегез һәм җирле хакимият органнарыннан әлеге участокта төзелеш алып бару мөмкинлеге турында белегез.

"Җир кооперативларының" мошенниклык схемалары: түбән бәяләр һәм документларны тиз рәсмиләштерү вәгъдә иткән кооперативлар аша җир сатып алу турындагы тәкъдимнәр белән сак булыгыз. Еш кына бу финанс пирамидалары булып чыга.

Ничек качарга: кооперативка керү шартларын җентекләп өйрәнегез һәм аның абруен тикшерегез. Исегездә тотыгыз, артык отышлы тәкъдимнәр шик тудырырга тиеш.

3. Финанс мошенниклыгы:

Ипотека белән мошенниклык: мошенниклар йорт төзелешенә ипотека алуда ярдәм тәкъдим итә ала, ләкин чынлыкта шәхси мәгълүматларны урлыйлар яки ялган хезмәтләр өчен акча таләп итәләр.

Ничек качарга: тикшерелгән банкларга һәм кредит оешмаларына гына мөрәҗәгать итегез. Беркайчан да якланмаган элемтә каналлары аша шәхси мәгълүмат бирмәгез.

Ялган инвестиция схемалары: мошенниклар югары табыш вәгъдә итеп, йортлар төзелешенә инвестицияләр кертергә тәкъдим итә алалар, ләкин чынлыкта инвесторларның акчаларын үзләштерәләр.

Ничек качарга: тиз баю турындагы тәкъдимнәр белән сак булыгыз. Компания һәм аның проектлары турындагы мәгълүматны җентекләп тикшерегез.

ИЖС каршындагы мошенниклыктан үзеңне ничек якларга дигән гомуми киңәшләр:

Барлык подрядчылар, тәэмин итүчеләр һәм төзелештә катнашучы башка кешеләр белән һәрвакыт язма килешүләр төзегез. Шартнамәдә барлык шартлар, эш күләме, сроклар, бәяләр һәм гарантияләр төгәл язылырга тиеш.

Үзегезнең хәвеф-хәтәрләрегезне иминиятләштерегез: зыян күргән яки материаллар урланган очракта үзегезне финанс югалтулардан, шулай ук өченче затлар алдындагы җаваплылыктан саклау өчен, йорт төзелешенә иминиятләштерү рәсмиләштерегез.

Документларны җентекләп тикшерегез: төзелешкә кагылышлы барлык документларны, шул исәптән сметаларны, башкарылган эшләрнең актларын, счет-фактураларны һ. б. игътибар белән өйрәнегез.

Ашыкмагыз: ашыгыч карарлар кабул итмәгез һәм документларны игътибар белән укымыйча имзаламагыз.

Профессионалларга киңәш сорап мөрәҗәгать итегез: әгәр шикләрегез яки сорауларыгыз булса, юристка, төзелеш экспертына яки риэлторлык агентлыгына консультация сорап мөрәҗәгать итегез.

Әгәр сез мошенниклык корбаны булсагыз, бу хакта кичекмәстән хокук саклау органнарына хәбәр итегез.