Авылым, кешеләрең синең рубрикасы буенча яңалыклар

Күптән түгел авылдашыбыз Мөдәрис Лотфуллин үзенең 80 яшьлек юбилеен билгеләп үтте. Хезмәте белән дан казанган хөрмәтле кешебез турында газета битләрендә берничә сүз язасы килә.

Колхоз эшендә намуслы хезмәт куйган, шулай ук 35 ел дәверендә тернәкләндерү мәктәбендә укытучы булып эшләгән Хаҗәр Фатих кызы Шакированы Теләнче Тамак авылында белмәгән, хөрмәт итмәгән кеше юктыр. 

Октябрь аенда архив хезмәтенә 100 ел тула. Күп еллар районның документлары Яр Чаллы шәһәре архив бүлегендә сакланган. Безнең районның үз архив бүлеге бары тик 1996 елда гына барлыкка килгән. Аны оештырып, әлеге хезмәткә нигез салган, эшчәнлегенә зур өлеш керткән, күп еллар биредә хезмәт итеп, бүгенге көндә лаеклы ялда булган, хәзерге көндә Яр Чаллы шәһәрендә яшәүче Аксана Хәбибуллина белән очрашып, аның бормалы тормыш юлы, гаиләсе һәм шәхси дөньясы белән кызыксындык. 

Көрәш буенча күп тапкырлар Россия, Татарстан чемпионы, бик күп мәртәбәләр республика турнирларын откан, Сабан туйларында бик күпләгән тапкыр баш батыр булып калган Рәкыйп Хәмитовны районда белмәгән кеше юктыр. Кама аръягын дер селкетеп тоткан, көрәш дөньясына «Копченый» кушаматы белән кергән Рәкыйп Хәмитовны шушы көннәрдә редакциягә чакырып әңгәмә кордык. Легендар батыр җиңеп алган призларны кая куйган? Ни өчен аңа «Копченый» кушаматы бирелгән? Җиңү яулар өчен нинди алымнар кулланган? Шулай итеп, бу һәм башка сорауларга җавап эзләдек.

Борды авылында туып-үскән, 40 ел гомерен балалар укытуга багышлаган, туган туфрагына җаны-тәне белән бирелгән, бүген дә шунда гомер итүче Тамара Кузьмина – авылының гына түгел, районның хөрмәтле кешесе. Аны беләләр, яраталар, аерата районның керәшен дөньясында үз итәләр. Гади, аралашучан, сөйкемле, мөлаем һәм тыйнак бу апаны яратмый мөмкин дә түгел. Шушы көннәрдә Тамара Егоровна матур гомер бәйрәмен – 80 яшьлек юбилеен билгеләп үтте.

Мерәс авылында яшәүче Сәйфуллиннар гаиләсе – бөтен барлыкларын авыл хуҗалыгы тармагына биргән кешләр. Бу гаиләдәге ир-атлар барысы да туган җирләре кырларында иген үстерәләр. Ата-бабадан калган һөнәрне алар буыннан-буынга тапшырып, җир сулышын тоеп яшиләр.

Авыл кешеләре арасында намуслы, эш сөючән, тырыш кешеләр күп. Шуларның берсе – Теләнче Тамактан Ринат Миргазиян улы Габдрахманов. Ул гомере буе эштә булды, яшьтән үк колхозда, 14 ел дәвамында комбайнда эшләде, хәзер инде 15 елга якын олы юлда. Үзенең автобусында Теләнче Тамак белән Чаллы арасында авыл кешеләрен йөртә, балаларны мәктәпкә илтә. Барлык халык аңа рәхмәтле, бик игътибарлы, мәрхәмәтле кеше безнең Ринатыбыз.

– Авылның бөтен яме басу-кырлары гөрләп торуда, аларның игенле, икмәкле булуында, – ди гомер буе авыл хуҗалыгы тармагында хезмәт куйган, 35 ел зоотехник булып эшләгән Габделбәр ага Сафин.

Яраткан энебезнең әле гомер башы гына иде. Тырыша-тырмаша югары белем алды. Алабуга педагогия институтында укыганда ул Хуҗәмәт авылы кызы Рәмилә белән таныша.Чәчрәп торган кыю егет дип булмый иде аны. Тыйнак, күркәм буй-сынлы, ягымлы карашлы... Кеше күзенә керергә яратмый, әмма фикерен бик матур итеп җиткерә белә иде. Шуңа күрә тәвәккәл, төпле акыллы, эшкә кулы ятып торган авыл кызын үзенә карата алгандыр ул. Биш ел бергә укыдылар. Йөзләр арасында бер-береңне табу үзе үк Аллаһ язмышыдыр. Яшьләр укып бетергәч өйләнештеләр. Рәмиләне без барыбыз да яратып кабул иттек. Тыйнак, якты йөзле, тәмле телле, бөтерчек кебек җитез, эшчән, олыны олы итә белә, беренче көннәрдән үк ике якның да туганнарын тигез күрде. Энебез Салават та, киленебез дә Иске Дөреш мәктәбендә укыттылар. Аларның татулыгына, киңәшләшеп, бер-берсенә терәк булып дөнья көтә башлауларына сөенеп туймадык. Ике уллары, көтеп алынган тансык кызлары үсеп килә. Барысы да шөкер итеп туймаслык иде.

– 65 яшькә кадәр колхозда эшләдем. Басу-кырларны чын күңелемнән яраттым, әле һаман да сагынам, күңелем гел кырга эшкә тарта, – дип сөйли башлады үзе турында күп еллар ДТ-75 тракторында эшләгән Алмас ага Вәлиев.

Концлагерьның элеккеге тоткыны, Круглое Поле поселогында яшәүче Ольга Левицкая Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов Указы нигезендә «Намуслы хезмәте өчен» медале белән бүләкләнде. Дәүләт бүләген аңа шушы көннәрдә район башлыгы урынбасары Рөстәм Закиров тапшырды. 

«Җирдә нигез-тамыр кирәк хәтта җансыз ташка да» дип язган бер шагыйрь. Әйе, туган җир, туган ил, туган туфрак бер генә була һәм аны ярату, кайгырту – һәркемнең изге бурычы. Язмам әнә шундый ватанпәрвәрләрнең берсе – яшәү урыны башка урында булса да, туган авылы, туган нигезе өчен янып йөрүче Оргыды авылы егете Фирдәвес Әхмәтнур улы Вәлиев турында.

Дөньяда әнидән дә кадерлерәк кеше бар микән?! Баласының олы шатлыгын да, күңел ярасын да, йөрәгенең еш типкәнен дә, хәтта түккән һәрбер яшенең сәбәбен дә бары әниләр генә аңлый. Райондагы иң матур авылларның берсендә – Колышта яшәүче Гөлфинә апа Зәйдиева да әнә шундый затлардан.

– Картлык көнебездә без бәхетле, балаларыбыз һәм оныкларыбыз тәрбиясендә, оҗмахта яшибез, – диләр биш балага гомер биргән, бүген тугыз оныкның һәм унике оныкчыкның әби-бабасы булган Миңнеәҗәр апа һәм Гайсә абый Нуриевлар. Бу матур пар Малтабар авылында яши. 

Тарихи материаллар белән танышканда һәр милләтнең гаҗәеп зур исемнәргә лаек булып, мәңге җуелмаслык тирән эз калдырган уллары һәм кызлары турында укырга туры килә. Шушы уңайдан мин яшьлек дустым Илгизәр Кормашев турындагы истәлекләремне яңартмакчы булдым. Илгизәр Кашаф улына, исән булса, 20 августта 80 яшь тулыр иде.