Авыл хуҗалыгы рубрикасы буенча яңалыклар

2019 ел район терлекчелеге елъязмасына отышлы елларның берсе булып кереп калыр, чөнки узган елда терлекчеләребез шактый уңай нәтиҗәләргә иреште.  Моны дәлилләүче саннарны дүшәмбе көнне район хакимиятендә үткән киңәшмәдә авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек идарәсе башлыгы вазифаларын башкаручы Ирина Гарипова җиткерде. 

2019 ел Тукай районында шәхси ярдәмче хуҗалыкларга ярдәм елы буларак игълан ителгән иде. Ел дәвамында район хакимиятендә авыл эшкуарларына дәүләт субсидияләрен алуда ярдәм итү буенча махсус комиссия эшләде. Ул авыл кешесенә кирәкле документларны тупларга ярдәм итү, проектларны яклау, гомумән, юридик хезмәт күрсәтү белән шөгыльләнде. Ел азагында мондый үзара киңәшләшеп эшләүнең нәтиҗәсен күреп була. 18 гаилә 5 млн 800 мең сум күләмендә дәүләт субсидиясе алды. Бу ярдәм хисабына 18 кече ферма төзелде, киләчәктә савым сыерларның баш саны артуы көтелә. 

Бүген районның авыл хуҗалыгы предприятиеләрендә тулы куәтенә техника ремонтлау бара. Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек идарәсенең механикалаштыру буенча консультанты Газинур Хөснуллин хәбәр иткәнчә, районда барлыгы 244 данә чәчкеч, 32 чәчү комплексы, 210 культиватор, 4089 тырма, 542 трактор исәпләнә. Чәчүдә катнашасы техниканы 1 мартка ремонтлап бетерү бурычы куелса да, район аграрийлары тырмалар төзекләндерүне декабрь аенда, культивация агрегатларын январь аенда тәмамларга планлаштыралар. 

«Миңнехуҗин» крестьян-фермер хуҗалыгының терлекчелек комплексына Венгриядән голштино-фриз токымлы таналарның өченче партиясен кайтардылар.

Авыл хуҗалыгы тармагының актуаль мәсьәләләре буенча традицион семинарлар башланды. Аның беренчесе «Тукай азык-төлек корпорациясе»ндә узды. Анда хуҗалык җитәкчеләре, белгечләр катнашты. Семинарлар ике атна саен бер хуҗалыкта узачак.

«Агрокөч» – Идел буенда әйдәп баручы авыл хуҗалыгы җитештерүчесе, Россиянең иң эре агрохолдингларының берсе. Холдинг бөртекле һәм техник культуралар үстерү, кабул итү, саклау һәм эшкәртү, терлекчелек, кошчылык, шикәр һәм сөт продукциясе җитештерү, шулай ук әзер продукцияне сату, авыл хуҗалыгы техникасына сервис хезмәте күрсәтү предприятиеләрен үз эченә ала. Холдинг структурасына Татарстан территориясендә урнашкан 25 авыл хуҗалыгы предприятиесе керә. Шул исәптән Тукай районы предприятиеләре дә.

Бүгенгә шикәр чөгендере 2,7 мең гектарда казып алынган. Барлыгы 127065 тонна тамыразык Зәй шикәр заводына җибәрелгән.

Авыл хуҗалыгы һәм эшкәртү сәнәгате хезмәткәрләре көне уңаеннан районкүләм бәйрәм тантанасы узды. Биредә авыл хуҗалыгы тармагының алдынгы хезмәткәрләре җыелды. Тантанада район башлыгы Фаил Камаев, ТР Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министры урынбасары Ленар Гарипов катнашты.

Безнең алдынгылар

Авыл хуҗалыгы һәм эшкәртү сәнәгате хезмәткәрләре көне уңаеннан ел саен үткәрелә торган республикакүләм тантаналы чара Казанның «Корстон» комплексында узды. Тантанада ТР Президенты Рөстәм Миңнеханов, ТР Премьер-министры урынбасары – авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министры Марат Җаббаров, ТР Дәүләт Советы вице-спикеры Марат Әхмәтов, ТР Дәүләт Киңәшчесе Минтимер Шәймиев катнашты. Тантанага тармак ветераннары, югары казанышларга ирешкән районнарның агросәнәгать комплексы, азык-төлек һәм эшкәртү сәнәгате предприятиеләренең, сервис оешмаларының хезмәт алдынгылары, барлыгы 700дән артык кеше чакырылган иде. Алар арасында Тукай районыннан район башлыгы Фаил Камаев җитәкчелегендәге делегация дә бар иде. Бу мәртәбәле бәйрәмдә тукайлылар игътибар үзәгендә булды. Быел Тукай районы бөртеклеләрнең тулай җыемы (175 мең тонна) һәм һәр гектардан чыккан уртача уңыш (40,4 центнер) буенча иң югары нәтиҗәләргә иреште.

Кышкы чорда маллардан тотрыклы продукция алу өчен беренче чиратта сыйфатлы һәм җитәрлек күләмдә азык запасы булу шарт. Яз, җәй айларында 17,8 мең тонна печән, 50,1 мең тонна сенаж әзерләнде. Бу бер шартлы терлек башына 21,6 центнер азык берәмлеге дигән сүз. Бүген аграрийлар силос өчен кукуруз уру белән мәшгуль.  Быел район басуларында кукуруз 3 мең гектардан артык мәйданда игелде, шуның 2,7 меңе силоска, 450 гектары орлыкка дип үстерелде. Хәзерге вакытта кукуруз 850 гектарда җыеп алынган, базларга 16,1 мең тонна силос салынган. Кырларда 18 комбайн эшли.

16 сентябрьдән 27сенә кадәр республикада котыру чиренә каршы ункөнлек барды. Аның кысаларында район ветеринария берләшмәсе хезмәткәрләре эре хуҗалыкларда, крестьян-фермер һәм шәхси ярдәмче хуҗалыкларда хайваннар арасында төрле авыруларга каршы дәвалау-профилактика чаралары үткәрделәр – терлекләрдән кан алдылар, вакцинация ясадылар. Шәхси ихаталарда асрала торган хайваннар да читтә калмады. Районның баш эпизоотологы Әлфирә Харисова белән берлектә без дә, урыннарга чыгып, әлеге эш барышы белән танышып кайттык.

Районда ике атна дәвамында «икенче икмәк» уңышын җыю бара. Бездә бәрәңге игү белән «Р-Агро» хуҗалыгы, «Шилнә» җитештерү кооперативы, «Миңнеханов», «Әшрәфуллин», «Мингалиева» крестьян-фермер хуҗалыклары шөгыльләнә. Бүген пландагы 283 гектарның 100 гектарыннан 3,1 мең тонна бәрәңге җыеп алынган. Гектардан чыккан уртача уңыш – 380 центнер. Бу – республика буенча уртача күрсәткечтән югары.

Районда урып-җыю эшләре ахырына якынлаша. Бүген 41,6 мең гектар мәйданнан 167,2 мең тонна икмәк җыеп алынды. Бу – планның 95 проценты. Игенчеләр бүген язгы бодай суктыру белән мәшгуль, шулай ук горчица, рапс кебек техник культуралар басуларында да эш башланды. Соңгы 1,8 мең гектар мәйданнан люпин, вика, карабодай культураларын җыеп аласы бар. Белгечләр фаразлавынча, җыеп алынган тулаем ашлык күләме буенча Тукай районының республикада беренче өчлеккә керү мөмкинлеге бар. Гектарыннан чыккан уртача уңыш та югары – бөртеклеләрнең гектарыннан уртача 40,1 центнер ашлык алынды. Бу республикада – икенче күрсәткеч. Шикәр чөгендеренең уңдырышлылыгы буенча да, Тәтеш, Зәй районнары белән берлектә, Тукай районы алда бара. Бездә гектарыннан чыккан уңыш уртача 470 центнердан артык.

Бүгенге көндә районда 8 эре хуҗалык, 89 крестьян-фермер hәм 19151 шәхси ярдәмче хуҗалык исәпләнә. Алар игенчелек, терлекчелек hәм орлыкчылык белән шөгыльләнә. Терлекчелек тармагының җитештерүчәнлегенә ветеринария хезмәтенең ничек эшләве зур тәэсир ясый. Терлекләрнең йогышлы һәм йогышлы булмаган авыруларын искәртү, терлекчелек продуктларының хәвефсезлеген тәэмин итү, район территориясенә республика чикләреннән төрле авырулар кертүне булдырмау кебек мөhим мәсьәләләр ветеринария табибларының иң төп бурычы. Шунысы да мөhим, бу эшчәнлек ветеринария берләшмәсе тарафыннан районда югары дәрәҗәдә куелган. Соңгы елларда районда куркыныч авырулар күзәтелмәве дә, эпизоотик хәлнең иминлеге дә моны дәлилли. Хуҗалыкларда ветеринария хезмәте ничек оештырылган соң? Без «Р-Агро» хуҗалыгына чыгып, ветеринар табибның бер эш көне белән танышып кайттык.