Авыл хуҗалыгы рубрикасы буенча яңалыклар

Бүгенге көндә урак соңгы гектарларда бара – планның 98 проценты үтәлгән. Район аграрийларына бөртекле культуралардан 548 гектар кукурузны гына җыеп аласы кала. Бүгенгә бөртекле һәм бөртекле-кузаклы культуралар тулаем 132 мең тонна җыелган. Уңыш күләменә иң саллы өлешне «Кама» агрофирмасы кертте – монда 53 мең тонна ашлык суктырылды, шуның 35 мең тоннасы югары класслы бөртекләр. 

Хуҗалыкларда «икенче икмәк» уңышын җыю бара. Район буенча барлыгы дүрт хуҗалыкта – «Миңнеханов», «Мингалиева», «Әшрәфуллин» крестьян-фермер хуҗалыкларында һәм «Шилнә» җитештерү кооперативы кырларында бәрәңге үстерелде. 13 сентябрьгә алынган мәгълүматларга караганда, районда пландагы 243 гектар жирнең 36 гектарында бәрәңге казылган. Бүгенгә барлыгы 1057 тонна бәрәңге җыеп алынган. Уңышның чыгышы – гектарыннан уртача 294 центнер. 

Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек идарәсеннән алынган мәгълүматларга караганда, 11 сентябрь иртәсенә район буенча бөртекле культуралар 41 мең гектар мәйданда урылган һәм суктырылган. Бу планның 95 процентын тәшкил итә. Тулаем җыем – 125 мең тонна. Уртача уңдырышлылык – гектарыннан 30,7 центнер. 548 гектар кукуруздан кала, бүген аграрийларның 1253 гектар мәйданда бөртекле культуралар урып-җыясы бар. 

Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек идарәсеннән алынган мәгълүматларга караганда, 6 сентябрь иртәсенә район буенча бөртекле культуралар 36 мең гектар мәйданда урып-суктырылган. Бу планның 83 процентын тәшкил итә. Тулаем җыем – 112 мең тонна. Уртача уңдырышлылык – гектарыннан 30,7 центнер. Урак белән беррәттән җирне кышка әзерләү һәм чәчү эшләре бара. Бүгенге көндә 27 мең гектарда җир эшкәртелгән, бу барлык мәйданның 46 проценты дигән сүз. Көзге культураларны чәчү исә соңгы гектарларда бара. 

Узган атнада көннәрнең явымсыз торуы авыл хуҗалыгы хезмәтчәннәренә урып-җыюны тулы көчкә алып бару мөмкинлеге бирде. Җитештерүчәнлек көненә 1700-2000 гектарга җитте. Бүгенге көндә урып-җыю эшләре 76 процентка башкарылган. Алга таба 10 мең гектарлап мәйданда уңыш җыясы калды. 

Татарстанда ташландык авыл хуҗалыгы җирләре белән бәйле мәсьәлә шактый актуаль булып тора. ТР Премьер-министры урынбасары, авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министры Марат Әхмәтов быел май аенда эш сәфәре белән районга килгән вакытта аграрийларга ташландык җирләрне киметү бурычы куйган иде. Хәер, районда аларны файдалануга кертү буенча актив эшчәнлек аңа кадәр үк башланган иде инде.

Синоптиклар бу атнаны һәм киләсе атнаның беренче яртысын явым-төшемсез булачак дип фаразлый. Хакимияттә үткән атналык киңәшмәдә башкарма комитет җитәкчесе Фаил Камаев аграрийларга бу форсаттан файдаланып калу һәм урып-җыю күрсәткечен 80 процентка житкерү бурычын куйды. Әлегә эшләрнең яртысыннан күбрәге тәмамланды. Башкарма комитет җитәкчесенең авыл хуҗалыгы мәсьәләләре буенча ярдәмчесе Ренат Хәсәнов сүзләренчә, киләсе 10 көндә һава коры торып, комбайннар төзек эшләп, җитештерүчәнлек 1000 гектар булган очракта, урып-җыю күрсәткечен 75 процентка җиткереп булачак.

Республика буенча җәйге чорда һава һәм туфрак корылыгы күзәтелде. Явым-төшем нормасы 170 мм булса, бу чорда 70 мм гына яуган. Агымдагы ел көзге культураларның өстенлеген күрсәтте. Сабан культуралары җәйге һава торышы аномалияләренә күбрәк бирешә икән. Бу турыда Министрлар Кабинетында үткән брифингта Татарстан Республикасы Премьер-министры урынбасары – авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министры Марат Әхмәтов хәбәр итте.

Узган атна азагында явып үткән яңгырлар алдынгы игенче-механизаторларны кырга чыгып бүләкләү мөмкинлеге бирмәде. Шуңа күрә, кояш чыгып кырлар җилләгәч, чәршәмбе көнне башкарма комитет җитәкчесе Фаил Камаев «Кама» агрофирмасы, Сәйдәшев исемендәге, «Ярыш», «Гигант» хуҗалыкларының иң күп бөртек суктырган комбайнчыларына һәм күп күләмдә бөртек ташыган йөк машинасы йөртүчеләренә 3000, 2000, 1000 сум күләмендә премияләр тапшырды. Алга таба мондый бүләкне егучы комбайнда эшләүчеләргә дә бирү ниятләнә. Искә төшереп узабыз, алдынгыларны бүләкләү һәр атна саен җомга көнне төшке аш вакытына планлаштырыла.

Белгечләр әйтүенчә, быелгы сабан культуралары өчен һава шартлары бик үк уңай булмады. Шулай да узган ялларда явып үткән яңгырларның язгы культураларга бик файдалы булганын белдерәләр алар.

Хакимияттә үткән атналык киңәшмәдә авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек идарәсе башлыгы Ренат Хәсәнов урып-җыю кампаниясе белән беррәттән баручы терлек азыгы әзерләү эшенә дә нәтиҗә ясады.

Районда максатчан программа буенча 11 сыер фермасы ремонтлана, бүгенге көндә әлеге эш 83 процентка башкарылган. Шулай ук хуҗалыкларның дүрт машина-трактор паркында ремонт эшләре бара.

Якынлашып килүче урып-җыю кампаниясе кысаларында, узган шимбә көнне районыбызның сигез хуҗалыгының техника мәйданчыгында комбайннар парады узды. Урып-җыюда катнашачак һәрбер комбайн район башкарма комитеты җитәкчесе Фаил Камаев җитәкчелегендәге комиссия тарафыннан җентекләп тикшерелде. Иң беренче чиратта комбайннарның герметиклыгы – бодайның коелу-коелмавы каралды, аннары техник торышын күзәтү идарәсеннән рөхсәт кәгазьләре барланды, кабиналардагы тәртип, куркынычсызлык чараларына (сигнал бирү, утларның яну-янмавы, ут сүндергеч булу), комбайннар белән килгән янгын сүндерү машиналарына, механизаторларның өстендә махсус форма булуына игътибар ителде. Бар яктан да уңай бәяләнгән комбайннарның механизаторларына һәм ярдәмчеләренә урында ук 1000ешәр һәм 500әр сум күләмендә премия тапшырылды.

Дүрт чирек буе мәктәп партасы артында утырган балалар өчен каникуллар көтелгән ял булса, кайберәүләр өчен җәй – акча эшләп алу, әти-әнигә ярдәм итү вакыты да. Район мәшгульлек үзәге башлыгы Татьяна Сиврюк хәбәр итүенчә, 1 июльгә 80 яшүсмер эш белән тәэмин ителгән. Районда балаларны вакытлыча эшкә урнаштыруда ел саен даими хезмәттәшлек итүче оешмалар бар. Бу – Сәйдәшев исемендәге, «Ярыш», «Гигант», «Р-Агро», «Кама Бекон» хуҗалыклары, «Биклән» җитештерү кооперативы. Әлеге оешмаларга укучыларның күбесе ярдәмче буларак эшкә алынган һәм үз кулларыннан килгәнчә хуҗалыкка файда китерәләр. Хезмәт хакына килгәндә, мәшгульлек үзәге аша эшкә урнашкан балаларга тулы сәгатьләрне эшләгәндә эш бирүчедән ким дигәндә 11163 сум (минималь хезмәт хакы) һәм үзәктән өстәмә рәвештә 1276 сум хезмәт хакы түләү каралган. Эш күләменә һәм сәгатьләренә карап, бу акча шактый гына артырга да мөмкин. 

Авыл хуҗалыгы тармагының җаваплы чоры якынлаша – басуларда игеннәр өлгерә. Тиздән – урак. 14 июль көнне район хуҗалыкларының урып-җыюда катнашачак техникасы тикшереләчәк.