Мәдәният

Теләнче Тамак мәктәбендә мәшһүр җырчыбыз Илһам Шакировның тууына 85 ел тулуга һәм аның иҗатына багышланган бик матур кичә узды.

Әйе, бар андый хәзинә. Китапханәләрдә саклана ул. Мәсәлән, Иштирәк авылы китапханәсендә генә дә 6,5 мең экземпляр басма исәпләнә.  Шушы хәзинә учагына килеп, кыштыр-кыштыр китап сайлау бер бәйрәм булса, якты йөз белән каршы алучы китапханәче белән аралашу ямь өстенә ямь ул. Иштирәк авылы китапханәсе мөдире Алия Закирова яныннан авылдашлары өзелеп тормый. Аларның һәркайсы биредән җан азыгы табып, күңеле сафланып, канәгатьлек алып чыга. 

Легендар җырчы Илһам Шакиров хакында байтак китаплар дөнья күрде, матбугатта да бик күп язылды һәм язылып тора. Шулай булуга карамастан, кызыклы мәгълүматлар табылып тора. Якын кешеләре – туганнары сөйләгән истәлекләр аеруча кадерле. Зәй районы Дүрт Мунча авылында легендар җырчының бертуган апасы – Зәйнәп Гыйльметдин кызы Гәрәева яши. Туксан бер яшьлек Зәйнәп апа үз улы кебек якын күргән энесе хакында җылы истәлекләре белән уртаклашты. 

Күзкәй мәктәбе тарихы талантларга бай... Язучылар Рәшит Гәрәй, Фәннур Сафин, Салисә Гәрәева, кыска хикәяләр остасы Габделхәй Сабитов төрле елларда безнең авыл мәктәбен тәмамлаганнар. Без аларны һәрвакыт горурлык белән искә алабыз, иҗатларын өйрәнәбез, чараларда шигырьләрен файдаланабыз.

Язучы, драматург, җәмәгать эшлеклесе Туфан ага Миңнуллин – безнең чорыбызның иң кыю һәм дә тирән фикерле әдибе. Аның көн кадагына туры китереп әйткән зирәк фикерләре, төпле уе, халкы өчен янып-көеп яшәве безнең чор кешеләренә генә түгел, ә бәлки киләчәк буыннар өчен дә кыйммәтле хәзинә. Аның дөньяны нинди төсмерләрдә күрүе, нәрсә уйлавы, кешелекне нәрсәгә өндәве барысы да аның сәхнә әсәрләрендә. Халык театрлары шуңа да аның әсәрләренә еш әйләнеп кайта, алай гына да түгел театрлар күпчелек аның сәхнә әсәрләрен куялар. Татар мәдәниятенең һәм әдәбиятының алтын фондына кергән әсәрләре белән Туфан ага Миңнуллин мәңге безнең күңелләребездә сакланыр. Юк, ул бөтен тереләрдән дә тере, чөнки ул безне яшәргә өйрәтә. Аның шаян да, кинаяле дә, могҗизалы да язмалары әле безне бик озак тәрбияләр. Ярый әле безнең шундый әдипләребез туып тора. Алар бер-берләрен тулыландырып, татар сәнгатен һаман биеккә, үргә күтәрәләр, Әлдермештәге Әлмәндәр карттай мәңге үлмәс итәләр!

Татарстан Яңа гасыр (ТНВ Планета) каналында атна саен «Җырлыйк әле» тапшыруы дөньяга чыга. Бу тапшыруның максаты изге – халык җырларын, ретро җырларны, милли моңнарыбызны халыкка ирештерү.  Бөек Тукай исемен йөрткән районыбызның иң зур горурлыгы – уңган-булган кешеләре, абруйлы ул-кызлары. Татар халкының легендар улы, бөек җырчы Илһам Шакировның туган төбәге талантларга бай. Шушы көннәрдә районның мәдәният хезмәткәрләре Татарстан Яңа гасыр каналында «Җырлыйк әле» тапшыруын яздырып кайттылар. Нигездә, бу тапшыру легендар җырчы Илһам Шакировны искә алу, аның иҗатын барлауга багышланган иде. Шушы тапшыруда катнашкан райондашларыбызның тапшыруны әзерләгәндә туган хис-кичерешләре, тәэсирләре белән кызыксындык. 

7-10 январь көннәрендә «Мизгел» вокаль-инструменталь ансамбле илебез башкаласында конкурста катнашып, лаеклы бәя алды. 

Сәхнәдә – әле ныгырга да өлгермәгән иңнәренә зурлар белән беррәттән тормыш авырлыгын күтәрергә туры килгән ач-ялангач балалар. Аларның балачагын сугыш урлаган, шуңа да йөзләре артык җитди, күзләре уйчан. Уйнап-көлеп, белем алып, көченнән килгән эшне генә башкарып яшәргә тиешле балаларның авыр язмышы йөрәкне тетрәтә. Сугыштан соңгы авыр чорлар. Балаларның тән-бәдәннәре ризык җитмәүдән арык булса да, йөзләрендә өмет чаткысы шәйләнә. Авыр тойгылар аларның рухын имгәтмәгән. 

«Театраль олимп» фестивале кысаларында һәм Бөек Җиңүнең 75 еллыгына әзерлек уңаеннан Кнәз мәдәният йорты хезмәткәрләре авылдашларына Ш.Хөсәеновның «Егерме ел үткәч» дип аталган спектаклен бүләк итте.

Биклән халык театры әле генә 40 еллык юбилеен билгеләп үткән иде. Инде менә театрның иярчене – «Хыял» балалар театры махсус үзләре өчен язылган «Гомерләрең булгач, яшисең икән...» дигән ике пәрдәлек драмамны сәхнәләштерде. Бу әсәр Бөек Җиңүнең 75 еллыгына әзерлек кысаларында иҗат ителде.

Күзкәй авылы үзешчәннәре узган шимбәдә, авылдашлар соравы буенча, Фәнәвил Вәлиуллинның «Корт» дигән ике пәрдәлек пьесасын кабатлап күрсәтте. Инде бер тапкыр куелган булса да, мәдәният йортына халык байтак  җыелган иде.

Иске Абдул мәдәният йортына Тукай һәм Мөслим районы ветераннар советы рәисләре «Бер күрешү – үзе бер гомер» исемле очрашу кичәсенә җыелды. Иске Абдул авылы ветераннар советы рәисе Клара Хөсәенова тәкъдиме белән оештырылган кичә үзара тәҗрибә алмашу, дуслык күперен ныгыту һәм күңелле ял итү чарасы да булды.

Биклән театры кемнәрне генә үзенә тартмады, кемнәр генә артист күлмәге кимәде икән?.. Театр авыл белән генә чикләнмичә, спектакльләрен күрше авылларда да куя, сәхнә декорацияләре белән күп чакрым юллар үтәләр. 

Район мөхтәсибәте мәдәният бүлеге белән берлектә Иске Абдул мәдәният йортында мөнәҗәтләр кичәсе уздырды. Тукай районы җирлегеннән һәм Минзәләдән барлыгы 28 мөнәҗәтче килгән иде. Аларның барысын да мөхтәсибәт бүләкләде, район мәдәният бүлеге рәхмәт хатлары тапшырды. 

Соңгы елларда Шаяннар һәм тапкырлар клубы уеннарының актуаль икәнен белсәм дә, үземнең бер тапкыр да уйнаганым һәм конкурс төрләренә дә төшенгәнем юк иде. Район мәдәният һәм ял үзәгендә эшли башлавыма Шаяннар һәм тапкырлар клубы фестивален оештыру йөкләнгәч, башта бераз куркып та калдым. Моңа кадәр чит төбәктә татар мәдәниятен саклап калу һәм аның үсеше өлкәсендә эшләгән кешегә ШТК фестивале уздыру читен кебек тоелды. Тиз арада положениене эшләп чыгып, авыл мәдәният йортларына тараттык. Мәдәният йорты җитәкчеләре дә бераз аптырап калдылар. Әзерләнү өчен вакыт бик әз иде. Мәдәният һәм ял үзәге директоры Илнур Сәхбетдиновның үз сүзен тота белүе катнашучыларга да, оештыручыларга да фестивальгә җаваплы карарга булышты. Кадрлар белгече Эльза Бакирова студент чагында ШТКда катнашкан, ул да ярдәмгә килде.